معمولاً زمانی که عنوان سبز در تعریف و توصیف یک سری از موارد از قبیل موارد مربوط به ساختمانسازی ساختمانها مصالح ساختمانی میآید، میتواند نشانی از ارتباط و حمایت آن با موارد زیستمحیطی باشد؛ مانند مصالح ساختمانی سبز.
این روزها که چالشهای زیستمحیطی، بسیار تعیینکننده و سرنوشتساز هستند و استفاده از مواد و مصالحی که بتواند در عین حفظ و ارتقا ویژگیهای مطلوب خود و موردنیاز در فرآیندهای ساختوساز، تبعات منفی صنایع مختلف بر محیطزیست را کاهش دهد، لازم است موردتوجه ویژه قرار گیرد. مصالح ساختمانی سبز یا مصالح سبز را بهعنوان موادی تعریف میکنیم که در روال و مراحل مختلف چرخه حیات خود، شامل مراحل تولید تا درنهایت مراحل دفع، اثرات کمتر یا در حالت مطلوب کمترین تأثیرات را بر محیطزیست داشته باشند. این مصالح بهطورمعمول لازم است با استفاده از منابع تجدید پذیر به دست بیایند و همینطور در تولید آنها از انرژی کمتری استفاده شود و همینطور بتوانند بهآسانی وارد چرخههای بازیافت یا تجزیه بشوند. از دیگر جنبههای مثبت استفاده از مصالح سبز میتوان به کاهش میزان تولید گازهای مضر گلخانهای، صرفهجویی در میزان مصرف آب، صرفهجویی در میزان مصرف مواد معدنی و همینطور کاهش زبالههای تولیدی در فرایندهای ساختوساز تحت عنوان زبالههای ساختمانی اشاره کرد. در ادامه میخواهیم تمرکز بیشتری بر جنبههای مثبت و حیاتی استفاده از مصالح سبز در ساختمانسازی بپردازیم.
مزایای بهرهمندی از مصالح سبز
مصالح ساختمانی مختلف امثال بتن، آجر، تیغه سفال، گروت، گچ و آهک و فولاد و غیره، بهطور مستمر در فرآیندهای ساخت مختلف مورداستفاده قرار میگیرند و از مراکز مختلفی میتوان اقدام به تهیه آنها کرد؛ مانند مصالح ساختمانی هانی و تلاش بر این است بتوانیم با تولید و تأمین مصالح سبز و البته محکم و بادوام، آنها را بهعنوان جایگزینی سبز و ساخت ساختمانهایی سبز مورداستفاده بیشتر و بهینهتر قرار بدهیم و از مزایای متعدد آنها بهرهمند شویم. در راستای اشاره به مزایای متعدد استفاده از مصالح ساختمانی سبز، میتوانیم به موارد زیر اشاره داشته باشیم.
کاهش اثرات منفی بر محیطزیست؛ با توجه به اینکه در روال تولید مصالح سبز از منابع طبیعی کمتری استفاده میشود و همینطور مبتنی بر بهینهسازی انرژی تولید صورت میگیرد، باعث کاهش میزان آلودگی تولیدشده و همینطور صرفهجویی در منابع طبیعی خواهد شد.
بهبود کیفیت زندگی با استفاده از مصالح سبز؛ از دیگر ابعاد و جنبههای مثبت استفاده از مصالح سبز در ساختمانسازی، میتوان افزایش کیفیت هوای داخلی و در کنار آن به صرفهجویی در میزان مصرف انرژی اشاره کرد که علاوه بر کمک به حفظ سلامت افراد منجر به کاهش میزان مصرف انرژی و همینطور هزینههای مربوط به آن خواهد شد.
کاهش ضایعات و زبالههای ساختمانی؛ با بهرهگیری از مصالح ساختمانی بازیافتی و همینطور تجدید پذیر، میزان زبالههای ساختمانی به طرز چشمگیری کاهش پیداکرده و این امر کمک شایانی به حفظ منابع طبیعی خواهد کرد.
دوام و استحکام بالاتر؛ در صورت استفاده از مصالح سبز استاندارد و اصولی و بهینهسازی فرایندهای تولید و فرایندهای استفاده از آنها، میتوان دوام و استحکام بیشتری را برای ساختمانها به ارمغان آورد.
ارتقاء جذابیت و ارزش ساختمانها؛ با توجه به اینکه استفاده از مصالح ساختمانی سبز ارزشمند و ارزشآفرین برای ساختمانسازی است میتواند در صورت پیادهسازی اصولی باعث افزایش ارزش ساختمانهای ساختهشده باشد.
برخی از مصالح ساختمانی سبز
پیرامون مصالح ساختمانی سبز و ساختمانهای احداثشده با آنها بهعنوان راهکاری استراتژیک دوستدار محیطزیست و بلندمدت که علاوه بر حفظ ویژگیهای مثبت ساختمانسازی و همینطور ارتقاء کیفیت سازهها به لحاظ دوام و استحکام و فراهم آوردن هوایی مطلوب، میتوانیم از برخی مصالح سبز به شرح زیر نام ببریم.
بتن بازیافتی؛ بتنها که از سیمان به دست میآیند، یکی از متداولترین مصالح ساختمانی به شمار میرود که در احداث طیف وسیعی از سازهها مورداستفاده قرار میگیرد؛ اما لازم است به این نکته توجه داشته باشیم که در فرایند تولید بتنها نیاز به صرف انرژی بالایی است؛ نتیجه اینکه چنانچه بتوانیم از بتنهای قدیمی با استفاده از روال بازیافتی و بدون آسیب زدن به ویژگیهای لازم در آنها استفاده کنیم، علاوه بر صرفهجویی در انرژی و صرفهجویی در میزان مواد ساختهشده، باعث کاهش چشمگیر تولید زبالههای ساختمانی نیز خواهیم بود.
آجرهای خاک رس طبیعی با قابلیت بازیافت؛ از دیگر مصالح ساختمانی سبز میتوانیم به آجرهای ساختهشده با خاک رس طبیعی اشاره داشته باشیم که علاوه بر اینکه در روال تولید آنها نیاز به صرف انرژی کمتری است، دارای خاصیت بازیافت نیز هستند.
همچنین بدانید : چسب کاشت میلگرد چیست و چگونه استفاده میشود؟
چوبهای تجدید پذیر؛ چوبهای تجدید پذیر یا چوبهای پایدار از دیگر مصالح ساختمانی سبز محسوب میشوند که روال به دست آوردن آنها از یک سری جنگلهای ویژه و تحت نظارت که تجدید پذیر هستند صورت میگیرد.
عایقهای طبیعی و قابل بازیافت؛ جایگزینی سبز برای عایقهای شیمیایی؛ عایقهایی مانند پنبه فیبر چوب یا پشم گوسفند ازجمله مصالح ساختمانی سبز بهحساب میآید که میتوانند بهعنوان جایگزینی تجدید پذیر برای عایقهای شیمیایی مورداستفاده به کار بروند. این مواد علاوه بر دارا بودن ویژگیهای مدنظر و علاوه بر دارا بودن قابلیت بازیافت، در روال و فرایند تولید آنها نیز انرژی کمتری مورداستفاده قرار میگیرد.
پنلهای خورشیدی؛ پنلهای خورشیدی را میتوانیم بهعنوان مصالح ساختمانی سبز و در راستای تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی الکتریکی در نظر بگیریم.
شیشههای سازگارتر با محیطزیست؛ این دسته از شیشهها را میتوانیم بهصورت شیشههایی لحاظ کنیم که میتواند از انتقال و هدر رفت حرارت جلوگیری کند؛ درنتیجه دارای نقش مهمی در صرفهجویی در انرژی خواهند بود و نیاز کمتری به سیستمهای مختلف امثال گرمایشی خواهیم داشت.
استفاده از فولادهای بازیافتی؛ همانطور که اسم این دسته از فولادها نیز گویا است، با استفاده از ضایعات فلزی بازیافت شده به دست میآیند که علاوه بر صرفهجویی در میزان مواد مصرفی، باعث صرفهجویی در میزان مواد و منابع طبیعی، صرفهجویی در میزان انرژی مصرفی که برای فرایندهایی از قبیل استخراج سنگآهن موردنیاز است و کاهش میزان آلودگیها میشود.
الزامات فنی پروژههای سبز
مانند تمامی روالهای ساختوساز در این زمینه نیز نیاز به الزامات فنی و آییننامهها و استانداردهای ویژه است که در تمامی پروسهها و پروژههای ساختمانسازی بهطور کامل رعایت شود و بازرسیها مبتنی با آن انجام شود. بهعنوانمثال اگر از گروت سبز استفاده میشود، لازم است دارای کدام ویژگیها و کدام نتایج آزمایشگاهی باشد.
و مصالح ساختمانی سبز که همچنان ادامه خواهد داشت
موارد اشارهشده در قسمتهای بالا برخی از مصالح ساختمانی سبز را شامل میشوند. با توجه به نیاز مبرم و غیرقابلانکار به مصالح ساختمانی مختلف مانند بتن و گروت و گچ و سیمان و غیره و در کنار آن نیاز غیرقابلانکار به جنبههای زیستمحیطی و توجه ویژه به کاهش جنبههای مخرب صنایع مختلف بر محیطزیست، بسیار مهم است که در تمامی صنایع به دنبال راهکارهای بهینه در استفاده از مواد و مصالح مختلف، صرفهجویی در انرژی و استفاده مجدد از مصالح باشیم. نکتهای که در این میان بسیار مهم است، توجه به جنبههای زیستمحیطی مواد و مصالح مورداستفاده بدون کاستن از ویژگیهای مثبت آن است. استفاده از مصالح ساختمانی سبز میتواند در این زمینه موردتوجه قرار گیرد.
بدون دیدگاه